Bài Chắn là hiện thân cho những trò bài giải trí mang đậm dấu ấn của lối chơi dân gian Việt Nam xưa. Chúng ta có thể bắt gặp trò chơi này trong những dịp lễ, tết truyền thống hay gần gũi hơn nữa là tại các cổng game online. Dù phổ biến là như thế nhưng chưa chắc ai cũng định hình được bài chắn là gì cũng như cách chơi của nó ra sao. SODO66 hiểu được vấn đề đó nên bài viết sau đây đích thực là dành cho tân thủ mới tập tành bước vào trò bài chắn.
Bài Chắn là gì?
Bài Chắn là một trò chơi dân gian được sáng tạo nên bởi chính người Việt Nam. Bên cạnh tên gọi này thì có lẽ không ít tay chơi đã nghe tới trò Tổ Tôm. Nhưng không được nhầm lẫn hai trò chơi này với nhau vì Bài Chắn là hình thức giải trí đã được đơn giản hóa.
Bài Chắn và Tổ Tôm tương tự nhau về quân bài. Thế nhưng nếu như Tổ Tôm có 120 quân bài thì Chắn chỉ có 100 quân. Kích thước của những loại bài này đều có hình dáng dài, dẹt chứ không như bộ bài Tây với 52 lá bài Tây mà chúng ta thường hay chơi.
Một bộ Bài Chắn sẽ gồm 100 lá bài được biểu thị bằng chữ và hình ảnh. Phần chữ có ký hiệu tương đối giản đơn, chỉ cần nhìn qua một vài phút là người chơi có thể nhớ ngay. Mỗi phần chữ trên lá bài sẽ gồm 2 chữ, chữ thứ nhất sẽ tương tự với chất trong bộ bài Tây hiện giờ với 3 loại chất cụ thể: Sách, Văn, Vạn. Chữ thứ hai sẽ biểu thị số gồm 8 loại số cụ thể: Nhị, Tam, Tứ, Ngũ, Lục, Thất, Bát, Cửu.
Vốn là một trò chơi dân gian nên Bài Chắn thường được người chơi truyền miệng với câu khẩu quyết nhằm mục đích phân biệt 3 chữ Vạn, Văn, Sách cho những ai cảm thấy khó nhớ. “Vạn vuông, Văn chéo, Sách loằng ngoằng”, nghe qua có vẻ hài hước nhưng lại thực tế vô cùng.
Còn để có thể phân biệt được phần số cho những tay chơi lần đầu thì anh em cứ nhìn vào dáng hình là có thể nhớ rồi. Cụ thể là:
- Nhị: 2 nét
- Tam: Cũng 2 nét như Nhị nhưng thêm 1 chấm ở giữa
- Tứ: Khá giống với hình chữ nhật nhưng có dạng gần như vuông chữ điền
- Ngũ: Có biểu tượng khá giống với chữ “h” thường
- Lục: Nhìn qua có vẻ giống như có 2 chân
- Thất: Mang hình hài của chữ “t” được cách điệu
- Bát: Giống với chữ “B” được in hoa
- Cửu: Cách viết chữ Cửu khá giống với chữ “h” được cách điệu
Điều đặc biệt là một bộ Bài Chắn sẽ có 20 quân đỏ gồm Cửu Sách, Cửu Vạn, Bát Sách, Bát Vạn và Chi Chi. Còn lại là 80 quân bài không màu có thể được gọi là bạch thủ.
>>> Bài phỏm là gì? Cách chơi bài Phỏm hay cho người mới chơi
Hướng dẫn cách chơi Bài chắn cho người mới
Cách chơi bài chắn được đánh giá là khá giản đơn, nhưng với những tân thủ “non tơ”mới dấn thân vào trò bài dân gian này thì sẽ không biết rõ về luật chơi, cách đánh chắn hay những lỗi phạt cơ bản có trong chắn. SODO66 sẽ giúp anh em giải quyết được điều đó ngay dưới đây:
Số lượng người tham gia trong sòng bài chắn
Bài chắn có hai hình thức chơi đó là lá chắn bi với 4 người tham gia và lá chắn bi ngũ với 5 người tham gia. Đây đều sẽ tùy thuộc vào số lượng người tham gia cuộc chơi để ván bài chắn được tiến hành.
Thường thì loại chắn bi 4 người được các tay chơi ưa thích lựa chọn, vậy nên số lượng người chơi góp mặt trong ván bài thường sẽ là 4. Trong đó, mỗi người sẽ được chia đều 19 lá, những lá còn lại sẽ được đặt vào TT hay còn gọi là “Nọc”.
Hướng dẫn cách chia bài chắn
Các tay chơi sẽ tiến hành chia bài thành 5 phần và sau khi thực hiện xong việc chia sẽ dư lại 5 quân cờ. Kết thúc việc chia, anh em hãy lấy lại 5 quân lẻ này để tích hợp với một phần bất kỳ để cấu thành Nọc.
Người chơi có thể tùy ý với việc tích hợp bài hoặc người thắng cuộc ở ván bài chắn trước sẽ là người gộp. Tiếp đó, tay chơi sẽ rút ngẫu nhiên 1 con cờ có trong Nọc và lật lên vào một phần bất kỳ trong 4 phần bài còn lại, cấu kết nó lại thành một phần bài cái.
Tay chơi sau đó cần tiến hành bốc cái thì mới có thể xác định được ai là người sẽ đánh đầu tiên và ai sẽ được phần bài nào. Cụ thể như có 4 người chơi trong sòng bài chắn tương ứng với M, N, I và K sắp xếp theo thứ từ từ trái sang phải, đảm bảo người chơi số N và K ngồi chéo nhau, N bốc cái được quân thất vạn, đếm từ N sẽ là 1, còn I là 2,…cuối cùng đến K sẽ là 7. Vậy là phần cái sẽ thuộc về K.
Những tay chơi còn lại sẽ được phát cho những phần bài xung quanh của phần bài cái. Phía bài cái sẽ được chia cho người chơi M (nghĩa là người chơi đang ngồi ở vị trí bên tay phải phần bài cái là người chơi K) phần tiếp theo đưa cho N và còn lại ở bên tay trái thì đưa cho I.
Hướng dẫn cách chơi bài chắn chi tiết cho tân thủ
Những tay chơi lão làng của nghề chắn đã chỉ ra rằng, trong quá trình chơi, người chơi hoàn toàn có thể tiến hành những bước sau để đánh bài chắn:
- Cửa trì: Được tính từ trái sang, đây là cửa mà anh em nên ưu tiên ăn.
- Bốc Nọc: Đó là việc bốc một quân cờ có trong Nọc, lật ngửa bài ra và để vào cửa trì.
- Ăn: Hành động kết hợp hai quân trên và dưới để tạo thành Cà hoặc Chắn.
- Chíu: Nếu như anh có có 3 con cờ giống hệt nhau mà ở dưới có 1 quân cờ y như vậy thì sẽ ăn được quân dưới bất kể cho ai có bốc, ai có đánh thì vẫn được.
- Ù: Khi toàn bộ quân cờ của anh em gồm có 19 lá hợp với 1 quân được rút ra từ Nọc để tạo thành 10 bộ là Chắn hoặc Cạ, trong đó tối thiểu 6 Chắn thì người chơi sẽ dành được chiến thắng.
Khái niệm về bài chắn cũng như hướng dẫn giản đơn về cách chơi chắn đã được SODO66 thực hiện chi tiết ở bài viết trên. Mong rằng bạn trẻ có thể lưu giữ và tiếp tục phát huy trò chơi mang đậm dấu ấn dân gian truyền thống của cha ông ta xưa.
>>> Xem thêm: Chỉ bạn cách chơi bài Tiến Lên miền Nam sao cho dễ hiểu nhất